شمعدانی

شمعدانی از دسته گیاهانی است که وجود آن در حیاط و خانه برای ما یادآور روزهای خوب کودکی و گلدان های دور حوض و گوشه و کنار خانه است، علاوه بر این همیشه شمعدانی ها با رنگ و بوی فوق العاده شان به خانه سرزندگی خاصی میبخشند .

نام فارسی: شمعدانی
نام انگلیسی: Horse-shoe geranium
نام علمی: Pelargonium
از خانواده: Geraniaceae

این گیاه متعلق به آفریقاست که توسط تاجران به اروپا آورده شد. این گیاه را در دو محیط بسته و باز میتوان نگهداری کرد فقط در فصول سرد باید آن را به داخل خانه برد تا سرما آن را اذیت نکند.انتخاب نام شمعدانی به این دلیل است که میوه گیاه داخل کاسبرگهای پایا و روی دمگلهای بلند و در انتهای دمگل مشترک به صورت شمعدان چند شاخه قرار می گیرد.

انواع گل شمعدانی

رگالRegal:
این نوع شمعدانی همیشه سبز است با پنج گلبرگ با رنگ های متفاوت و برگ‌های دایره شکل با حاشیه دندانه دار دارد.شمعدانی های اژدری نیز در این گروه است.

برگ عشقه‌ایIvy-leaf:
این نوع نیز همیشه سبز است با گل‌هایی ساده و پنج گلبرگی که در گلدان آویز کاشته می شوند.

:Angel آنجل
دارای شاخه های متراکم و شبیه شمعدانی‌های رگال هستند و برگ‌های همیشه سبز دارند.

برگ عطریPelargonium Scented-leaved:
این نوع شمعدانی بخاطر برگ‌های خوش عطر خیلی پرطرفدار است. از برگهای این گیاهان در صنایع غذایی یا عطر سازی و حتی برای عطر چای استفاده میشود. گونه‌های مختلف شمعدانی میتوانند عطرهای مختلفی داشته باشند.

زونالPelargonium zonal:
شمعدانی همیشه سبزی است که حداقل پنج گلبرگ ساده دارد. از نظر محیطی بیشتر با فضای باز سازگارند.

یونیکPelargonium unique:
این گروه شمعدانی ها گلبرگ‌های خاصی دارند که حاشیه روشن تری داردکه گلبرگ‌ها دو رنگ کرده و همیشه سبز هستند.

روش نگهداری از شمعدانی:

نور:
شمعدانی ها بسیار نور دوست هستند و به نور خورشید نیاز دارند. تقریبا ۶ ساعت نور مستقیم نیاز دارد البته خیلی گیاه را به شیشه نزدیک نکنید چون شیشه همچون ذربین عمل میکند و باعث سوختن گیاه میشود.

آبیاری:
آبیاری انواع شمعدانی ها متفاوت است به طور مثال شمعدانی عطری و پیچ به آب بیشتری نیاز دارند و شمعدانی اژدر و زونال آب کمتری نیاز دارند و این نوع شمعدانی مناسب افرادی است که زمان کافی برای رسیدگی مکرر به گیاه را ندارند.

دما :
دمای مناسب برای اغلب شمعدانی‌ بین ۱۰ الی ۲۵ درجه سانتیگراد است،اما شمعدانی عطری به دمای کمتری برای رشد نیاز دارد بین ۵ الی ۱۰ درجه سانتیگراد برای آن مناسب است.برای نگهداری شمعدانی در زمستان بهتر است آن را به داخل خانه منتقل کنید تا دچار خزان نشود.

رطوبت:
خانه‌های قدیمی بسیار با این گل تزیین می‌شدند و اکثرا نزدیک حوض‌ها چیده می‌شدند که این امر بی دلیل نبوده است،چون شمعدانی‌ها علاقمندی زیادی به رطوبت دارند. اگر رطوبت کافی به آن نرسد و مخصوصا در محیط باز باشد برگ‌های آن به رنگ قهوه‌ای متمایل می شوند. پس از قرار دادن شمعدانی نزدیک وسایل گرمایشی پرهیز کنید چون رطوبت آن را از بین می‌برد،همچنین برای تامین رطوبت می‌توانید از بخور سرد یا قرار دادن ظرف آب نزدیک آن استفاده کنید.

کوددهی:
زمان مناسب برای کوددهی به گیاه فصول گرم سال است و نباید در فصول سرد به گیاه کود دهید. زمان بندی مناسب برای کوددهی یک بار در ماه است.نباید بیش از این کود بدهید و از کود سبک استفاده کنید، چون باعث رشد بی رویه و نامنظم می‌شود و ریزش گل خواهید داشت. کود ۲۰-۲۰-۲۰ مناسب شمعدانی است که باید با آب مخلوط کنید و به گیاه بدهید البته زمانی که کود می دهید دیگر نیاز به آبیاری نیست و اگر شمعدانی شما گل نمی‌دهد از کود۱۲۱۲۳۶ استفاده کنید.

نحوه تکثیر:

 

قلمه زدن:
بهترین زمان برای قلمه‌زنی فصل بهار است.برای قلمه زنی ابتدا قلمه مناسب باید ساقه چوبی شکل(ساقه‌ای که محکم شده) را با ارتفاع ۸ تا ۱۲ سانتی متر با قیچی مناسب باغبانی یا تیغ تیز ببرید.سپس برگ‌های اضافی را جدا کنید تا با تغذیه از خاک رشد ریشه را به تاخیر نندازند.البته برگ‌های بزرگ اصلی باید بمانند.می‌توانید هورمون ریشه‌زایی تهیه کنید و به مدت چند دقیقه ساقه را در آن قرار دهید. قلمه‌ را در خاکی که زهکشی داشته باشد مثل کوکوپیت و پرلیت قرار دهید و به مدت یک هفته در محیط دور از نور و نیمه تاریک قرار دهید تا قلمه ریشه زایی کند و انرژی را صرف رشد برگ نکند. سپس گلدان قلمه را در محیطی که نور غیر مستقیم خورشید به آن بخورد قرار دهید توجه داشته باشید محیط پر نور باشد.برای رشد بهتر قلمه نیاز به رطوبت دارد. بهتر است روی آن پلاستیک بکشید و در طول روز یک ساعت پلاستیک را بردارید تا هوای داخل گلدان عوض شود یا روی پلاستیک سوراخ‌های زیر ایجاد کنید. حداقل سه الی چهار هفته زمان می‌برد قلمه آماده کاشتن در گلدان مورد نظرتان شود. پس از چند هفته شما شمعدانی بسیار زیبایی خواهید داشت.کوتاه کردن بوسیله هوش مصنوعی

کاشت بذر:
بهترین زمان برای کاشت بذر فصل بهار است.یکی از مهم‌ترین مولفه‌ی کاشت بذر بررسی آن‌ها و شناسایی بذر‌های بارور است. برای این کار می‌توانید بذری که تهیه کردید را درون ظرف یا لیوان آبی بریزید و یک ساعت به آن زمان دهید. بذر‌هایی که زیر آب رفته اند برای کاشت مناسب هستند.بذرهای روی آب را با قاشق یا توری جدا کنید و بذر های بارور را به مدت ۲۴ ساعت در آب قرار دهید و هر ۴ ساعت آب آن را عوض کنید و بهتر است آب جوشیده سرد شده استفاده کنید تا از بروز قارچ و بیماری بذر جلوگیری کنید.گلدان کوچک یا سینی نشا آماده کنید و آن را را سطح خاک بکارید.سینی نشا را در محلی گرم قرار دهید تا بهتر رشد کنند.جهت تامین رطوبت پلاستیک روی آن بکشید.پس از یک الی سه هفته شمعدانی های شما جوانه می‌زند و برگ می‌دهد.بعد از یک الی دو ماه شمعدانی ها آماده کاشت در گلدان مناسب هستن د.ترجیحا خاک مورد استفاده برای کاشت بذر خاک سبک و داری زهکش باشد.
کوتاه کردن بوسیله هوش مصنوعی

 

آفات و بیماری‌ها:

بیماری باکتریایی:
برای شناخت این بیماری باید ظاهر آن را شناسایی کنید گاهی برگ‌های گیاه لکه‌های کوچک زرد رنگ قارچی شکل ایجاد می‌شود که از علائم این بیماری است.یکی دیگر از علائم آن تیرگی رگبرگ‌ها و پژمرده شدن سر برگ‌ها است.برای اینکه گل شما به این بیماری دچار نشود باید هوای اطراف آن به خوبی تهویه شود و روی برگ‌ها آب نپاشید و درصورت دچار شدن گیاه شما به این بیماری می‌توانید آن را با قارچ‌کش درمان کنید.

بیماری قارچ زنگ:
اگر گیاه شما دچار این بیماری شده باشد روی برگ ها لکه‌های زرد رنگ و زیر برگ ها لکه‌هایی که به قرمزی میزنند ایجاد می‌شود و برگ‌ها شروع به ریزش می‌کنند.این بیماری بیشتر از رطوبت زیاد و آب آلوده به وجود می‌آید و غنچه‌ها خشک می‌شود، گلبرگ ها قهوه‌ای شده و می‌ریزند و ساقه ها نیز قهوه‌ای می‌شوند بنابراین باید گیاه در فضای با رطوبت خیلی زیاد نباشد و روی برگ‌ها آب ریخته نشود و برای آبیاری از آب جوشیده سرد شده استفاده کنید تا از این بیماری جلوگیری کنید.

شته:
فصل تابستان و گرم شدن هوا شته‌ها را نیز به دنبال دارد که ممکن است برای تغذیه به گیاه می‌چسپند و شیره گیاه را می‌مکند که باعث ضعیف شدن یاحتی بیماری گیاه می‌شود. در اثر وجود شته‌ها برگ‌های شمعدانی سبز روشن و زرد خواهند شد و گیاه دیگر گل نمی‌دهد.

مگس سفید:
یکی از نشانه‌های وجود مگس سفید علاوه بر دیده شدن آن‌ها، زرد شدن کامل برگ‌ها، ریزش آنها و ضعیف شدن گیاه می‌شود. کنه‌های گیاهی از جمله آفاتی هستند که می‌توانند موجب بدشکلی برگهای گیاه شوند. برای دفع آن‌ها می‌توانید از آفت‌کش استفاده کنید.

شپشک آردآلود:
این نوع شپشک با چشم قابل رویت است و وجود آنها گیاه را ضعیف و باعث ریزش برگ ها می‌شوند و روی برگ‌ها در اثر ترشحات این شپشک چسبناک می‌شود. آن‌ها در بین سطح برگ گیاه سوراخ‌هایی را حفر می‌کنند که رگه‌هایی کمرنگی روی گیاه شکل‌می‌گیرد. برای دور کردن آن‌ها از آفت‌کش مناسب استفاده کنید.

پوسیدگی ریشه:
در اثر قارچ پیتیوم موجود در آب باعث بروز زخم‌های قهوه‌ای و ابدار در پایین ساقه ‌می‌شود. این بیماری بیشتر قلمه‌های شمعدانی را بیمار می‌کند. برای قلمه زنی باید خاک ضدعفونی و قارچ زدایی شود. برگ ها در اثر این بیماری زرد شده و می‌ریزند و در آخر گیاه را از پای در می‌آورد. از ابیاری بیش از اندازه پرهیز کنید و گیاهان بیمار را هرس کنید به کاهش سرعت انتشار این بیماری کمک می‌کند.

 

هرس کردن:
اکثرا گیاه را جهت زیبایی و منظم شدن آن هرس می‌کنند و برای هرس کردن شمعدانی باید ساقه‌های قدیمی و گیاهان قارچ زده و بیمار یا پژمرده را با قیچی باغبانی یا چاقو تیز ببرید تا گیاه رشد بهتری داشته باشد.
هرس کردن این گل باید هر 6 ماه یکبار انجام شود که می تواند اواخر زمستان و اواسط تابستان باشد زیرا گل شمعدانی در بهار و اواخر تابستان گل می دهد و باعث توقف گلدهی می شود. از هرس کردن شمعدانی هنگام گرمای تابستان و سرمای زمستان بپرهیزید.